دنیای قلم -اکیناسه که به آن گل مخروطی بنفش نیز گفته می‌شود، یکی از محبوب‌ترین گیاهان در سراسر جهان است. بومیان آمریکا قرن‌هاست که از این گیاه منحصربه‌فرد برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کنند. این دسته از کاربردها سبب شدند تا امروزه نیز حضور اکیناسه را به عنوان یک گیاه دارویی بدون نیاز به نسخه در فرمولاسیون مکمل‌های متفاوت شاهد باشیم. از گیاه نام‌برده به طور گسترده برای درمان سرماخوردگی و همین‌طور تقویت سیستم ایمنی استفاده می‌شود. علاوه بر این اکیناسه در کمک به تسکین درد، التهابات بافتی و میگرن نیز کاربرد دارد.

به طور کلی اکیناسه گروهی از گیاهان گلدار است که به خانواده کاسنیان تعلق دارند. این خانواده معمولا در دشت‌ها، فضاهای باز و مناطق جنگلی رشد می‌کنند. گروه نام‌برده متشکل از ۹ گونه مختلف است که اغلب تنها سه نوع از آنها در تهیه مکمل‌های دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سه گونه شامل اکیناسه پورپورا، اکیناسه آنگستیفولیا و اکیناسه پالیدا است. هر دو قسمت فوقانی و ریشه گیاه در تولید قرص، کپسول و شربت کاربرد دارند و می‌توان از آنها برای تهیه تنتور، عصاره و چای هم کمک گرفت.

گیاهان اکیناسه دارای انواع قابل توجهی از ترکیبات فعال مانند کافئیک اسید، آلکامیدها، اسیدهای فنولیک، رزمارینیک اسید و پلی‌استیلن‌ها هستند. مطالعات مختلفی وجود دارند که این ترکیبات را به اثرات متنوع اکیناسه بر سلامت بدن انسان ربط می‌دهند. این مقالات از طریق مرکز اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی هستند.

بیشتر بخوانید: تقویت سیستم ایمنی بدن با گیاهان معجزه گر

منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها

گیاهان اکیناسه مملو از ترکیبات گیاهی تاثیرگذار به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها مولکول‌هایی به شمار می‌روند که از سلول‌های بدن در برابر استرس اکسیداتیو دفاع می‌کنند و اجازه توسعه بیماری‌های مزمن مانند دیابت و امراض قلبی - عروقی را نمی‌دهند. از جمله این آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توان به فلاونوئیدها و رزمارینیک اسید اشاره کرد.

همچنین به نظر می‌رسد که سطح ترکیبات آنتی‌اکسیدانی در عصاره و گل‌های اکیناسه از سایر قسمت‌های گیاه مانند برگ‌ها و ریشه‌ها بیشتر باشد. از طرفی گیاهان اکیناسه حاوی ترکیباتی به نام آلکامیدها هستند که می‌توانند به تقویت فعالیت آنتی‌اکسیدانی کمک کنند. بدین‌ترتیب که آنتی‌اکسیدان‌های فرسوده را تجدید کرده و به آنها در رسیدن به مولکول‌های مستعد استرس اکسیداتیو یاری می‌رسانند.

تقویت سیستم ایمنی بدن

اکیناسه در واقع به‌واسطه تاثیرات مثبت خود بر سیستم ایمنی شناخته می‌شود. پژوهش‌های متعدد نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند به سیستم ایمنی در راستای مقابله با عفونت‌ها و ویروس‌ها کمک کند. چنین رویکردی سبب کوتاه‌شدن دوره نقاهت و بهبود سریع‌تر بیمار خواهد شد.

این مورد یکی از چندین دلایلی است که مصرف اکیناسه را برای تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از سرماخوردگی توصیه می‌کند. با استناد به یک بررسی کامل روی ۱۴ مطالعه مستقل، گیاهان اکیناسه می‌توانند ریسک ابتلا به سرماخوردگی را تا بیش از ۵۰ درصد کاهش دهند و مدت زمان سرماخوردگی را یک و نیم روز کوتاه‌تر کنند.

کمک به کاهش سطح قند خون

قند خون بالا می‌تواند خطر مشکلات جدی سلامتی را افزایش دهد. این مشکلات شامل دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی و انواع امراض مزمن هستند. طبق نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات آزمایشگاهی، گیاهان اکیناسه قادر به کاهش قند خون خواهند بود. به عنوان نمونه با تجزیه و تحلیل عصاره اکیناسه پورپورا وجود تعدادی آنزیم به اثبات رسید که هضم کربوهیدرات‌ها را سرکوب می‌کردند. این موضوع سبب کاهش مقدار قند ورودی به گردش خون می‌شود.

از جمله دیگر مکانیسم‌های این گیاه در کاهش قند خون می‌توان به افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین و حذف چربی‌های اضافی در خون اشاره کرد که خود یک عامل خطر جدی برای مقاومت به انسولین محسوب می‌شود.

خواص ضد التهابی

التهاب متد طبیعی بدن برای دفاع از خود و به نوعی بازیابی سلامتی است. با این حال گاهی اوقات وضعیت مورد نظر از کنترل خارج شده و امکان دارد بیش از مدت زمان مورد انتظار طول بکشد. چنین مشکلی در آینده منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهند که گیاهان اکیناسه قادر به کاهش التهاب فزاینده در بافت‌های بدن هستند. به عنوان نمونه طبق آزمایشی که روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، ترکیبات این گیاه به کاهش نشانگرهای مهم التهابی و همین‌طور مقابله با تضعیف حافظه ناشی از التهاب کمک می‌کنند. در یک مطالعه ۳۰ روزه دیگر مشخص شد که مصرف مکمل‌های حاوی اکیناسه در بزرگسالان مبتلا به آرتروز سبب کاهش التهاب، درد مزمن و تورم به میزان قابل توجهی می‌شود.

عوارض و دوز مصرف

مصرف گیاهان اکیناسه در کوتاه‌مدت به طور معمول فاقد عوارض جدی برای سلامتی است. با این حال برخی از اصلی‌ترین عوارض نادر این گیاه شامل راش، خارش پوست، شکم درد، حالت تهوع و تنگی نفس می‌شوند.

در خصوص دوز مصرف مکمل‌های حاوی اکیناسه توصیه می‌شود که عصاره پودر خشک‌شده این گیاه با دوز ۳۰۰ الی ۵۰۰ میلی‌گرم به صورت سه بار در روز استفاده شود. عصاره مایع در قالب شربت نیز به صورت ۲.۵ میلی لیتر سه بار در روز یا حداکثر ۱۰ میلی‌لیتر در روز توصیه می‌شود.

البته باید بدانیم که تمامی موارد مذکور مربوط به مصرف کوتاه‌مدت اکیناسه هستند و هنوز اطلاعات کاملی برای تاثیر آن در درازمدت در دسترس نیستند.»

منبع: عصر ایران