دنیای قلم - «اردشیر بهرامی»، رئیس بهزیستی قرچک، جامعه‌شناس و پژوهشگر و نویسنده کتاب «فرهنگ، توسعه و خودکشی در غرب ایران» در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با بیان اینکه خودکشی تابع یک‌سری از مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در جامعه است، گفت: همه افراد جامعه به طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر کرونا و مشکلات ناشی از آن قرار گرفته‌اند.
گاهی اوقات در‌این‌میان کودکان یا سالمندان بیشترین آسیب را می‌بینند؛ البته این آسیب‌ها متفاوت است؛ اما معتقدم اثرات روحی-روانی ناشی از کرونا مانند خودکشی تازه در حال شروع‌شدن است. او ادامه داد: اگرچه در طول مدت یک‌سال‌و نیم گذشته، کرونا روی مشکلات روحی-روانی مانند افزایش خشونت‌ها، انزوای اجتماعی، خشونت خانگی و خودکشی تأثیر داشته است؛ اما مانند خیلی از رخدادهای دیگر مانند زلزله که در دوره بحران، انسجام اجتماعی شکل می‌گیرد، در این دوره نیز در کوتاه‌مدت این انسجام شکل گرفته و شاید تصور کنیم در این شرایط جامعه زنده است و همه به یکدیگر کمک می‌کنند؛ اما کرونا نه‌تنها یک بیماری بلکه یک بحران اجتماعی است و تأثیرات آن را در زندگی پس از گذراندن بحران با توجه به اینکه نظم جامعه از بین رفته و معاش خیلی از افراد دچار اختلال شده و روابط و مناسبت‌های اجتماعی از بین رفته است، خواهیم دید. بهرامی با بیان اینکه بررسی آمارها در این زمینه روند رو به رشد را به ما نشان می‌دهد، گفت: در سال ۹۹ نسبت به ۹۸ میزان مرگ‌و‌میر به دلیل خودکشی افزایش پیدا کرده است و این نشان می‌دهد پیک‌های متعدد کرونا در این زمینه چه میزان تأثیر داشته است.
در اورژانس اجتماعی نیز در این مدت ما بنا بر تماس‌های گرفته‌شده، شاهد افزایش خشونت‌ها هستیم و این نشانگر این است که آستانه تحمل جامعه پایین‌تر آمده و انسان‌هایی که زمینه بروز خودکشی دارند، در شرایط پاندمی کرونا زودتر به کام مرگ و سمت خودکشی می‌روند.
او با تأکید بر اینکه معتقدم تأثیرات کرونا تازه در حال بروز است، خاطرنشان کرد: اگر سیاست‌های دولت نتواند راهی برای این خشم فروخورده کرونا پیدا کند، قطعا با مشکلات بسیاری مواجه خواهیم شد؛ چراکه مرگ‌های ناشی از بیماری کرونا مرگ‌های طبیعی نیست؛ بلکه یک نوع مرگی است که شرایط اقتصادی، سیاسی و شرایط دولت در آن دخیل بوده است.
با توجه به اینکه کرونا در تمام کشورهای دنیا رخ داده و همه را درگیر کرده است، میزان توانمندی مقابله با بیماری در کشورها ممکن است از سوی افراد یک جامعه مورد سنجش قرار گیرد؛ بنابراین مرگ‌های ناشی از کرونا در دوران شیوع این بیماری، باعث نارضایتی مردم شد. بهرامی با بیان اینکه البته هنوز در استان‌های غربی مانند ایلام آمار خودکشی بالاست، تصریح کرد: اما این آمار یک روند کاهشی تدریجی دارد، البته این روند خیلی درخور‌توجه نیست؛ اما در یک‌سری از مناطق دیگر کشور وضعیت خودکشی در حال شیوع است و این موضوع نگران‌کننده است و اگر در گذشته برخی از مناطق غربی این آسیب وجود داشت؛ در‌حال‌حاضر بسیاری از مناطق کشور درگیر این آسیب هستند. و ما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که خودکشی نیز مانند سایر موضوعات قدرت شیوع دارد و با توجه به اینکه ما در یک کشوری زندگی می‌کنیم که اخبار خودکشی را بسیار خوب و عالی و بدون نقص منتشر می‌کنیم و جامعه این را می‌پذیرد که خودکشی نیز مانند سایر مرگ‌ها یک نوع مرگ طبیعی است.
او با اشاره به نقش رسانه‌ها در انتشار اخبار خودکشی گفت: متأسفانه نقش رسانه‌ها در انتشار اخبار خودکشی بسیار ویرانگر است؛ چراکه اصول حرفه‌ای در انتشار اخبار خودکشی رعایت نمی‌شود و تیتر خودکشی در سر‌تیتر خبرها قرار می‌گیرد؛ مانند خبر خودکشی دختران اصفهان، در‌حالی‌که نمود خودکشی در اصفهان بسیار کم است؛ اما وقتی رسانه‌ها چنین اخباری را منتشر می‌کنند و اعلام می‌کنند که در پلی در اصفهان فردی اقدام به خودکشی کرده است، جامعه این را می‌پذیرد که اصفهان نیز کانون خودکشی است و این رفتار به‌عنوان یک رفتار برای مواجهه با مشکلات زندگی روزمره تلقی می‌شود؛ بنابراین سیاست‌ها باید به نوعی باشد که تدبیری برای پیشگیری از خودکشی در آنها وجود داشته باشد. جامعه‌شناس و پژوهشگر و نویسنده کتاب «فرهنگ، توسعه و خودکشی در غرب ایران» با اشاره به خودکشی در بین مردان و زنان گفت: در بین زنان تقریبا ۷۱ درصد قربانیان خودکشی زیر ۴۰ سال هستند و در بین مردان ۸۰ درصد زیر ۴۰ سال هستند؛ بنابراین این آمارها مشخص می‌کند که خودکشی خاص قشر جوان در جامعه ما است که از سنین ۱۵ تا ۴۰ سال را شامل می‌شود.
در ایران نیز مانند سایر دنیا مردان بیشتر از زنان خودکشی می‌کنند؛ اما در مقایسه با سایر کشورها در ایران زنان نسبت به سایر زنان دنیا بیشتر خودکشی می‌کنند. بهرامی با بیان اینکه درباره مناطق غرب ایران اگرچه زنان قربانی می‌شوند؛ اما آمار مردان همچنان بیشتر از زنان است، خاطرنشان کرد: من در کتاب «فرهنگ، توسعه و خودکشی در غرب ایران» درباره تغییرات از جهان سنت به مدرن و تأثیر آن بر جوامع بررسی‌های میدانی انجام داده‌ام و باید بگویم در کل جامعه ما آمار خودکشی روند رو به رشدی دارد و این روند در طی سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ رشد بیشتری از سال‌های قبل داشته است؛ سیاست‌های ما اگرچه علمی است؛ اما نتوانسته در قبال این رشد کارآمد باشد. اگر برنامه‌های جامع و کاملی در سطوح مختلف در خانواده، مدرسه، رسانه، فضای شهری، محیط کار و... اجرا نشود، قطعا روند رو به رشد ادامه خواهد داشت؛ چراکه با شرایط امروز ما بسیار ارتباط دارد و ما نتوانسته‌ایم این مرگ‌ها را که قابل پیشگیری و پیش‌بینی است، کنترل کنیم.