دنیای قلم -روند صعودی شاخص بورس در مبادلات شنبه هم ادامه یافت. دیروز، ارزش روزانه معاملات سهام دوباره رشد کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد انتظارات تورمی، به‌عنوان یک عامل پر قدرت به رشد شاخص‌های بورس منجر شده است. شاخص کل بورس تهران دیروز شنبه 5700واحد صعود کرد و ارزش روزانه معاملات هم به مرز 8هزار میلیارد تومان رسید. آمارها نشان می‌دهد؛ شاخص کل بورس تهران از خرداد‌ماه تاکنون 20درصد رشد کرده ، اما دلیل این رشد چیست و بازار سهام مبتنی بر چه متغیر‌هایی درحال رشد است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد، بخش عمده تصمیم سهامداران برای تزریق نقدینگی جدید به بورس ناشی از عوامل بیرونی و در راس آنها افزایش انتظارات تورمی است. از یک طرف قیمت کالا و خدمات، مطابق گزارش‌های رسمی، در حال رشد و از طرف دیگر آینده مذاکرات هسته‌ای در وین برای احیای برجام نامشخص است. این عوامل خود به دامنه انتظارات تورمی اضافه کرده است. قیمت‌ها در برخی کالاها ازجمله خوراک، پوشاک و مسکن به سرعت در حال رشد است و در عین حال چنانچه مذاکرات هسته‌ای در وین به نتیجه نرسد، به‌دلیل احتمال افزایش کسری بودجه، نرخ تورم می‌تواند با سرعت بیشتری افزایش یابد. به‌طورکلی می‌توان گفت؛ انتظارات تورمی تحت‌تأثیر عوامل اقتصادی و سیاسی، برخلاف تحلیل‌های رسمی بانک مرکزی در حال افزایش است. چنان‌که آمارهای رسمی بانک مرکزی هم تأیید می‌کند حجم نقدینگی و پایه پولی در طول 2سال گذشته و حتی در بهار امسال، به‌شدت افزایش یافته است. در عین حال پیش‌بینی می‌شود کسری بودجه دولت در سال‌جاری به رقم بی‌سابقه 350 تا 450هزار میلیارد تومان برسد. اینها خود از عوامل پرقدرت برای رشد تورم هستند و انتظارات تورمی در میان سرمایه‌گذاران با علم به این موضوع افزایش یافته است. از نظر سیاسی هم‌چنانچه مذاکرات هسته‌ای در وین به سرانجام نرسد، محدودیت ارزی دولت بیشتر خواهد شد و این موضوع می‌تواند با افزایش تنگنای مالی دولت به تشدید تورم منجر شود. همه این ها در حالی است که احتمال می‌رود دولت سیزدهم برای جلوگیری از بحران‌های اجتماعی، دست به تزریق پول به اقتصاد بزند و این خود می‌تواند منجر به افزایش شکاف موجود در تراز عملیاتی بودجه و رشد تورم شود.
به‌زعم کارشناسان، برآورد متغیر‌های اقتصادی حکایت از رشد تورم در ماه‌های آینده دارد. با توجه به این که نرخ تورم، تأثیر زیادی در شاخص‌های بورس دارد، سهامداران با توجه به چشم‌انداز‌های تورمی بار دیگر ترجیح داده‌اند تا دارایی‌هایشان را در بورس سرمایه‌گذاری کنند و همین عامل ازجمله دلایل ورود نقدینگی تازه به بورس بوده است. برآوردها از بودجه سال‌جاری نشان می‌دهد میزان کسری بودجه دولت، به‌عنوان مهم‌ترین عامل تورم زا، می‌تواند در سال‌جاری حتی به 400هزار میلیارد تومان هم برسد که این امر موجب خواهد شد تا دست‌اندازی دولت به منابع بانک مرکزی بیشتر شود. تحت‌تأثیر چنین عاملی نمی‌توان انتظار داشت تورم کاهش یابد. تحلیلگران همچنین می‌گویند: شکست در مذاکرات هسته‌ای بر آتش تورم اضافه خواهد کرد. به همین دلیل با توجه به اینکه فعلا چشم‌انداز روشنی درباره توافق هسته‌ای وجود ندارد، وزن انتظارات تورمی نسبت به غیرتورمی بیشتر است و همین عامل، محرک اصلی ورود نقدینگی تازه به بازار سهام است. مهدی محسنی، کارشناس بازار سرمایه چشم‌انداز تورمی را عامل اصلی رشد بورس می‌داند و می‌گوید: با توجه به کسری بودجه ۵۰۰هزار میلیارد تومانی که گریبانگیر اقتصاد شده و مذاکرات برجام که تاکنون نتیجه‌ای نداشته و انتظارات تورمی افزایش یافته تحت‌تأثیر افزایش انتظارات تورمی، بورس به‌عنوان تنها پناه سرمایه‌گذاران، روند رو‌به رشد و صعودی به‌خود گرفته است.
امید پورمحمودی، دیگر کارشناس بازار سرمایه هم در این‌باره می‌گوید: رشد نقدینگی، عامل اصلی رشد بورس است. به‌علت اینکه نقدینگی بالاست، انتظارات تورمی را بالا برده است و مشخصا ایران یک تورم را در فصل پاییز و زمستان خواهد داشت؛ پس در این روند صعودی بازار نباید از انتظارات تورمی غافل شویم. علی قاسم نژاد، کارشناس بازارسرمایه در این‌باره می‌گوید: روند بازار سرمایه تحت‌تأثیر چند عامل قرار دارد که مهم‌ترین این عوامل، تورم است. این تورم می‌تواند ناشی از رشد نقدینگی و به‌دنبال آن رشد نرخ ارز باشد. مادامی که موتور تورم‌زا روشن باشد، بازارها هم سیر صعودی دارند. کما اینکه در ۲۸سال گذشته باوجود فراز و فرودهای مقطعی، روند کلی بازار سرمایه صعودی بوده است. محمد جمالی، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: از یک‌ماه قبل، بازار از ترس فراگیر ۱۰ماهه خود خارج شد و به این جمع‌بندی رسید که قیمت دلار کاهش نخواهد نیافت و به‌زودی توافقی در برجام صورت نخواهد گرفت. با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی بازار روند صعودی به‌خود گرفت.
تحلیلگران می‌گویند: تحت‌تأثیر افزایش تورم انتظار دارند درآمد اسمی شرکت‌های بورس هم افزایش یابد و این می‌تواند به رشد ارزش سهام شرکت‌های بورس منجر شود. برخی تحلیلگران همچنین انتظار دارند تحت‌تأثیر حذف دلار 4200 در برخی از صنایع ازجمله دارو‌سازی درآمد شرکت‌های بورس با رشد بیشتری مواجه شود. این انتظارات که مبتنی بر تحلیل‌های بنیادی از سهام شرکت‌هاست، کارشناسان را به این نتیجه رسانده است که تورم می‌تواند در سال‌جاری منجر به تداوم رشد شاخص‌ها شود. حسین اورجلو، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: با توجه به شرایط تورمی درکشور و موج گرانی کالاها که با آن روبه‌رو هستیم سهام، تنها دارایی ارزان قیمت است.او می‌افزاید: گزارش‌های منتشرشده شرکت‌های بورس حاکی از رشد ۳۰ تا ۴۰درصدی سود شرکت‌ها نسبت به سال گذشته است و نشان می‌دهد که تورم و افزایش قیمت‌ها تأثیر خود را بر سود شرکت‌ها نیز می‌گذارد.به‌گفته او، رشد شاخص به‌آرامی تا یک‌میلیون و۴۰۰هزار واحد ادامه خواهد یافت، اما پس‌از این عدد، مدل خود را تغییر خواهد داد و جریان ورود پول به بازار تقویت می‌شود. شایان زهراکار، کارشناس بازار سرمایه هم به موضوع افزایش نرخ فروش محصولات شرکت‌ها تحت‌تأثیر تورم اشاره می‌کند و می‌گوید: می‌توان انتظار داشت این هفته پالایشگاه‌ها به‌دلیل افزایش نرخ فروش محصولات شان با هیجان خرید مواجه شوند.همچنین انتظار می‌رود با توجه به رفع قیمت‌گذاری دستوری در صنایع فولاد و سیمان، به‌دلیل عرضه محصولاتشان در بورس کالا، حجم تقاضا برای این صنایع هم در بورس به‌دلیل افزایش نرخ فروش تولیداتشان افزایش یابد. به‌گفته او، با توجه به حمایت‌هایی که از صنعت خودرو‌سازی در بازار سهام می‌شود، انتظار می‌رود رالی صعودی این صنعت هم به‌زودی در بورس آغاز شود. او همچنین تأکید می‌کند: بازار سرمایه در حال جمع کردن قدرت نقدینگی است و به مرور زمان خود را آماده رشدی بزرگ می‌کند. می‌توان پیش‌بینی کرد در مرحله اول این رشد شاخص به یک میلیون و 600هزار واحد برسد و در مرحله دوم در کمتر از یک سال قله قبلی را فتح کند.
بانک مرکزی دیروز در یک گزارش تحلیلی اعلام کرد؛ بررسی رشد اجزای نقدینگی، حاکی از تداوم کاهش رشد پول است، به‌نحوی که رشد 12ماهه پول از 88.6درصد در مهر‌ماه به 56.9درصد در بهمن‌ماه کاهش یافته که حاکی از تقویت ماندگاری سپرده‌ها در ماه‌های اخیر بوده و تأییدی بر کاهش انتظارات تورمی و استقبال بیشتر از سپرده‌گذاری بلندمدت در بانک‌ها است. با وجود تحلیل بانک مرکزی، کارشناسان بر این باورند که هم تورم و هم انتظارات تورمی در حال افزایش است. ضمن اینکه آمارها نیز نشان می‌دهد رشد پر سرعت قیمت‌ها در بازار کالا و خدمات ادامه دارد و این موضوع انتظارات تورمی را هم افزایش داده است. پیش‌تر گزارش‌های مرکز آمار و گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی نشان می‌داد؛ رشد قیمت 71درصد مواد خوراکی از کنترل خارج شده و این روند به‌زودی به تورم جهشی منجر خواهد شد.قیمت مسکن و پوشاک هم در کنار رشد قیمت مواد خوراکی درحال افزایش بوده و همین عامل این تصور را ایجاد کرده است که روند رو به رشد تورم ادامه دارد. هفته گذشته مسعود نیلی، عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در جریان دیدار اقتصاددانان با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور منتخب هشدار داد: امروز متأسفانه در آستانه وقوع یک شرایط تورمی شدید غیرقابل کنترل هستیم.آن طور که اقتصاددانان تحلیل می‌کنند با توجه به کسری بودجه شدید دولت و رشد نقدینگی و پایه پولی، نمی‌توان انتظار داشت سرعت تورم کمتر شود. برخی اقتصاددانان با توجه به سیاست‌ها و تصمیمات احتمالی دولت در آینده، نرخ تورم را بین ۲۰ تا ۸۰درصد متناسب با سناریوهای مختلف پیش‌بینی می‌کنند. رضا بوستانی، کارشناس اقتصادی در این‌باره می‌گوید: اگر سیاست‌هایی تحمیل شود که به افزایش نقدینگی منجر شود، افزایش تورم اجتناب‌ناپذیر است؛ اینکه سیاستمداران چه دوست دارند، ممکن است با آنچه اتفاق می‌افتد متفاوت باشد. میثم هاشم‌خانی، کارشناس اقتصادی هم با تأیید سخنان بوستانی درباره چشم‌انداز تورم در سال1400 می‌گوید: تورم سال1400 می‌تواند با توجه به سناریوی‌های مختلف بین 20 تا 80درصد متغیر باشد. احتمالا اشاره این اقتصاددانان به سیاست‌های دولت سیزدهم است که می‌تواند از طریق سیاست‌های پولی-انبساطی بر آتش تورم بیفزاید و بسیاری از تحلیلگران با توجه به ذهنیت اقتصادی دولت بعدی بر این باورند که به احتمال زیاد دولت سیزدهم دست به پول پاشی خواهد زد و این می‌تواند به سرعت منجر به رشد تورم شود.
منبع: همشهری