دنیای قلم -حجم تقاضا برای خرید سهام در فروردین امسال نسبت به پارسال 41درصد افت کرد و از 85درصد کل معاملات بازار سرمایه به 28درصد رسید، اما در مقابل برای نخستین بار در تاریخ بازار سرمایه 56درصد از کل معاملات بازار سرمایه به معاملات اوراق بدهی اختصاص یافت و ارزش کل معاملات این اوراق دست‌کم 2100 درصد  (بیش از 21 برابر)رشد کرد. 
به گزارش همشهری، آمارها نشان می‌دهد حجم معاملات سهام درفروردین امسال به‌طور چشمگیری کاهش یافته و در مقابل حجم معاملات اوراق بدهی، فارغ از اینکه چه‌کسی در حال خرید آن است، به‌شدت افزایش یافته است. این ارقام نشان می‌دهد نقدینگی که پارسال در همین دوره صرف خرید سهام می‌شد، امسال به‌دلیل تغییر مولفه‌های اقتصادی، به سمت معاملات اوراق بدهی مهاجرت کرده است. بخش عمده این اوراق بدهی را بانک‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خریده‌اند، سرمایه‌گذاران خرد نیز تحت‌تأثیر تغییر رویکرد این سرمایه‌گذاران بزرگ، حجم سرمایه‌گذاری خود را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت افزایش داده‌اند، تحت‌تأثیر این رویداد جریان ورود نقدینگی به این صندوق‌ها افزایش یافته است. افزایش سرمایه‌گذاری سهامداران خرد در یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، به‌معنای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم سهامداران حقیقی و کوچک در اوراق بدهی است. موضوعی که چندی پیش مدیران فرابورس درباره آن آدرس غلط به فعالان بازار داده بودند.
به‌نظر می‌رسد بخشی از دلایل این موضوع تغییر در رویکرد‌های اقتصادی به‌دلیل کاهش انتظارات تورمی و رکود در بازار‌های موازی است که موجب شده تمایل برای خرید اوراق بدهی یا خرید واحد‌های صندوق‌های با درآمد ثابت که بخش عمده منابع‌شان در اوراق بدهی سرمایه‌گذاری شده، افزایش یابد. با این حال صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت از اسفند پارسال مکلف شدند دست‌کم 15درصد از منابع مالی موجود در سبدشان را در سهام سرمایه‌گذاری کنند.

افت 41درصدی تمایل مردم برای خرید سهام 

در فروردین‌ماه پارسال جمعا 139هزار میلیارد تومان سهام در بورس تهران و فرابورس دادوستد شده بود اما این میزان امسال به 81هزار و 800میلیارد تومان رسید. این آمار نشان می‌دهد تقاضا برای خرید سهام تا 41درصد افت کرده و موجب شده ارزش معاملات بازار سهام 57هزارو 200میلیارد تومان کاهش یابد. کاهش تمایل سرمایه‌گذاران برای خرید سهام موجب شده سهم 85درصدی بازار سهام از کل معاملات بازار سرمایه به 28درصد تنزل کند که در تاریخ بازار سرمایه بی‌سابقه است. به‌نظر می‌رسد کاهش انتظارات تورمی موجب شده صاحبان نقدینگی ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سهام را نپذیرند و پول خود را صرف سرمایه‌گذاری در بازار‌های کم‌ریسک‌تر کنند. از ابتدای امسال تاکنون به‌دلیل تداوم روند نزولی شاخص بورس 5هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است.

رشد 2100درصد معاملات اوراق بدهی

گزارش همشهری حاکی است: همزمان با کاهش شدید تقاضا برای خرید سهام تقاضا برای خرید اوراق بدهی در بازار سرمایه به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. طبق آمار موجود ارزش کل معاملات اوراق بدهی در فروردین امسال در مقایسه با پارسال 2119درصد افزایش یافته است. در فروردین پارسال جمع کل معاملات اوراق بدهی در بورس تهران و فرابورس معادل 7هزارو 250میلیارد تومان بود اما امسال ارزش کل این معاملات با 153هزار و 602میلیارد تومان رشد به 161هزار میلیارد تومان رسیده است. حجم معاملات این اوراق فقط در فرابورس 3584درصد رشد کرده است.

همچنین تحت‌تأثیر رشد معاملات اوراق بدهی برای نخستین بار در تاریخ بازار سرمایه، 56درصد از کل معاملات بازار سرمایه به معاملات اوراق بدهی اختصاص یافت. پیش از این در هیچ دوره‌ای، سهم معاملات سهام از کل معاملات بازار سرمایه، به کمتر از 75درصد نرسیده بود.
این ارقام تأیید می‌کنند سرمایه‌گذاران، به‌دلیل تغییر در مؤلفه‌های اقتصادی، سبک سرمایه‌گذاری خود را به سمت سرمایه‌گذاری‌های کم ریسک‌تر تغییر داده‌اند. برخی تحلیل‌گران برآورد می‌کنند به‌دلیل کاهش انتظارات تورمی به‌ویژه از آبان پارسال بخشی از نقدینگی راهی سپرده‌های مدت‌دار بانکی شده، با این حال به‌دلیل غیرشفاف بودن آمارهای اقتصادی، اطلاعات دقیقی در این‌باره وجود ندارد اما به‌نظر می‌رسد با توجه به نرخ بهره منفی و تعیین نرخ 16تا 18درصدی در شورای پول و اعتبار برای سپرده‌های مدت‌دار، اوراق بدهی جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران داشته است.

صندوق‌های قابل معامله

در فروردین امسال جمعا 290هزار میلیارد تومان انواع محصولات ازجمله سهام، اوراق بدهی، کالا، اوراق مشتقه و یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه داد و ستد شده که از این مقدار 7درصد به صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله اختصاص داشته است. سهم این صندوق‌ها از کل معاملات بازار سرمایه در فروردین پارسال 5درصد بود که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران امسال نسبت به پارسال به خرید واحد‌های این صندوق‌ها تمایل بیشتری داشته اند؛ چنان که ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بوس 143درصد رشد کرده و به 20هزارو 600میلیاردتومان رسیده است. هم‌اکنون واحد‌های این صندوق‌ها در بورس‌های تهران، فرابورس و بورس کالا دادوستد می‌شود و هرکدام از این صندوق‌ها ازجمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا طرفداران خود را دارد.

دادو ستد کالا

آمارها نشان می‌دهد ارزش کل کالاهایی که در فروردین امسال در بورس کالا دادوستد شده است در مقایسه با فروردین سال قبل 291درصد رشد کرده و از 6هزار و 400میلیارد تومان به 25هزار میلیارد تومان رسیده است. در فروردین امسال 9درصد از کل معاملات بازار سرمایه به معاملات محصولات فلزی و معدنی، پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی اختصاص داشته است این میزان پارسال معادل 4درصد از کل معاملات بازار سرمایه بود. آمار‌ها نشان می‌دهد در فروردین امسال 12هزارو 600میلیارد تومان محصولات صنعتی و معدنی در بورس کالا دادوستد شده که این میزان در مقایسه با پارسال 358درصد رشد نشان می‌دهد. ارزش کل معاملات محصولات پتروشیمی هم در فروردین امسال 250درصد رشد کرده و به 7هزار میلیارد تومان رسیده، پارسال جمع معاملات محصولات پتروشیمی 2هزار میلیارد تومان بود. ارزش فرآورده‌های نفتی مبادله شده در بورس کالا هم در فروردین امسال در مقایسه با پارسال 200درصد رشد کرده و به 5هزارو 150میلیارد تومان رسیده است.