دنیای قلم- عضو هیات علمی انجمن ایرانی مطالعات زنان با اشاره به اثرات پاندمی کووید ۱۹ بر بیکاری زنان گفت: از هر چهار زن یک نفر به فکر تغییر شغل یا رها کردن آن است. این در حالی است که در سال گذشته (۲۰۱۹) مردان و زنان تقریباً به یک میزان مشاغل خود را ترک کرده‌اند.
تهمینه شاوردی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: میزان عوارض جدی روانی ناشی از کرونا نظیر اضطراب، بی‌اشتهایی، بی‌خوابی و اختلال در توان انجام کارهای روزمره، در زنان سه برابر مردان است. مطابق با پژوهش موسسه Care، حدود ۲۷ درصد زنان با چالش های مرتبط با بیماری روانی رو به رو هستند در حالی که تنها ۱۰ درصد مردان به این امر اشاره کرده اند.
این دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی درباره اثر استرس بر افزایش آزارهای خانگی نیز گفت: استرس اعضای خانواده به تنهایی باعث درگیری اعضای خانواده و آزار و اذیت یکدیگر در خانه نیست اما می تواند تشدید کننده یا به عبارتی مانند کاتالیزور در موقعیت های مختلف تاثیر گذار باشد.
وی افزود: به گفته کارشناسان ماندن برخی از اعضای خانواده در خانه ممکن است خطرناک تر از ویروس کرونا باشد و منجر به حملات خشونت آمیز شود.
این جامعه شناس همچنین این را هم گفت که نتایچ پژوهشی که در ایتالیا به بررسی تاثیر کووید-۱۹ پرداخته است نشان می دهد که در فرایند قرنطینه شدن، هم والدین و هم فرزندان آنها دچار استرس می شوند. والدینی که استرس بیشتری دارند مشکلات بیشتری در درک نیازهای کودک خود و پاسخگویی به درخواست های او دارند و آنجایی که کودکان نیز توانمندی و تاب آوری کمتری برای مواجهه با تغییراتی که همه گیری در زندگی آنها ایجاد کرده است دارند؛ واکنش هایی را نشان می دهند. با این وجود استرس اغلب با رفتارهای بی ادبانه و پرخاشجویانه به دلیل محدودیت های موجود در قرنطینه همراه است.
شاوردی تصریح کرد: والدین به خصوص مادران خود ممکن است تحت تاثیر شرایط جدید دچار استرس زیادی شده و نتوانند راه های مناسب برای حمایت و محافظت از فرزندان خود یافته و شیوه مناسبی برای رفع سوالات و کاهش ترس کودکان پیدا کنند. هنگامی که کودکان پاسخ های قانع کننده به دغدغه های فکری خود را از والدین و بزرگسالان پیدا نمی کنند، ممکن است پریشانی بیشتری نشان دهند، این مسئله با مشکلات عاطفی و رفتاری بیشتر و همچنین عدم توجه و مشکلات در تمرکز خود را نشان دهد.
به گفته این عضو هیات علمی انجمن ایرانی مطالعات زنان، دستورالعمل هایی که از سوی مقامات رسمی به خانواده ها پیشنهاد می شود در این راستا است که باید وضعیت را برای کودکان توضیح دهند و با آنها گفتگو و تعامل کنند و اطلاعاتی در سطح فهم آنها برای جلوگیری از پیامدهای منفی در اختیار آنها قرار دهند.
شاوردی ادامه داد: براساس گزارش بهزیستی ایران، آمار اختلاف زوج‌ها پس از شیوع ویروس کرونا سه برابر شده است. البته ایران از بهمن ماه گذشته محدودیت تازه‌ای برای ثبت طلاق به اجرا گذاشته است. در سال گذشته تقریبا از هر ۵ زن در سراسر جهان یک مورد خشونت را تجربه کرده اند.
شاوردی گفت: پلیس فرانسه اعلام کرده، سطح خشونت خانگی در دوره قرنطینه ۳۲ درصد افزایش یافته است. ویروس کرونا باعث افزایش خشونت خانگی – فیزیکی ۳۰ درصدی در جهان شده است. در این زمینه نهادهای مختلف شبکه حمایت از کودکان، نوجوانان و زنان تعداد قابل توجهی از موارد خشونت خانگی را محکوم کرده اند. ابتدا در چین و بعد در ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و آرژانتین و سایر کشورها موارد رو به رشد خشونت خانگی علیه زنان (قتل) مورد توجه قرار گرفته است.
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی در ادامه به بیان راهکارهایی برای کاهش فشارهای روانی و روحی و جسمی دوران پاندمی کووید ۱۹ بر زنان پرداخت و گفت: در مواجهه با مشکلات فوق، طبیعی است که زنان به خصوص زنان متاهل به عنوان جامعه هدف و آسیب پذیر نخواهند توانست به تنهایی بار مشکلات را بر دوش کشند. لازم است تمهیداتی در نظر گرفته شود که ضمن اینکه تاب آوری این عزیزان را افزایش می دهد، به آنها کمک کند تا بار این مشکلات را به تنهایی بر دوش نکشند. مثلا رسانه های جمعی پر مخاطب باید با ارائه آموزش های لازم به زنان کمک کنند تا میزان تاب آوری خود را در این مقطع بالا ببرند.
به گفته این عضو هیات علمی انجمن ایرانی مطالعات زنان، اعضای خانواده باید بخشی از مسئولیت مادر یا همسر خود را در این دوران تقبل کنند. مثلا همسران در این شرایط می توانند با پذیرش بخشی از مسئولیتهای همسرشان در خانه تا حد زیادی از میزان فشارهای روانی ناشی از مسئولیت های او بکاهند.
وی معتقد است که باید در شبکه های اجتماعی با ایجاد کمپین های مختلف تلاش شود مهارت های زندگی برای مواجهه با مشکلات یاد شده به زنان آموزش داده شود. زنان باید تلاش کنند بخشی از اوقات روزانه خود را به گفتگو با دوستان و خویشاوندان اختصاص دهند تا ضمن حفظ تعاملات اجتماعی تجارب خود در این دوران، مشکلات و راه حل های ممکن را تبادل کنند.
این جامعه شناس همچنین این را هم گفت که برگزاری آموزش های مجازی برای خانواده ها به منظور آگاه کردن آنها نسبت به پیامدها و آسیب های پاندمی کرونا، آشنا کردن آن ها با شیوه های تاب آوری و مدیریت خانواده در زمان بحران مثل پاندومی کرونا، برگزاری آموزش های مجازی برای پذیرش بخشی از مسئولیت های امور خانه مانند مشارکت در امور درسی فرزندان، انجام پژوهش های کمی و کیفی در سطح سازمانها به منظور احصاء مشکلات خانواده ها، به منظور دستیابی به راهکارهای مناسب با توجه به تنوع مشکلات آنها می‌تواند در این دوران موثر باشد.
شاوردی در پایان گفت: اهدای مرخصی های تشویقی به کارکنان زن، برقراری تسهیلات دورکاری یا شیفت کاری برای زنان، کاهش موقت ساعات کار زنان بدون کاهش حقوق، استقرار روانشناس و مشاور خانواده در محیط کار و ارائه خدمات رایگان به زنان شاغل و ایجاد فضای مناسب کاری برای زنان شاغل با رعایت اصول بهداشتی و رعایت فاصله اجتماعی، از جمله راهکارهایی باشد که برای کاهش فشار روحی و روانی زنان در پاندمی کرونا می تواند موثر واقع شود.
منبع: ایسنا