دنیای قلم_ «پولیتیكو» در حالی خبر از آن داد كه واكسن روسی كرونا بیش از 90درصد كارایی را به دست آورده كه در روزهای گذشته بحث درباره خرید این واكسن در ایران به ویژه در میان كاربران شبكههای اجتماعی داغ شده بود. آنچه این رسانه به آن اشاره دارد بر پایه گزارشی است كه نشریه علمی «لنسِت» (the Lancet) آن را منتشر كرده است.
بحث درباره برند و كشور سازنده واكسن كرونا همچنان یكی از محورهای اصلی اظهارنظر در میان كاربران شبكههای اجتماعی به ویژه توییتر است و این در حالی است كه كمتر این نكته مورد توجه قرار میگیرد كه واكسن نیز به عنوان یك دارو محصولی از «صنعت دارو» است. به این معنا كه تابع قوانین بازار و اقتصاد است و لزوما چون مصرف پزشكی و درمانی دارد بازار آن متفاوت نیست. بنابراین اگر درباره واكسن كرونا بحث میكنیم باید به این توجه كنیم كه این محصول تابع قوانین بازار و مدلی از اقتصاد است و در این زمینه شركتهای تولیدكننده لزوما به درمان نمیاندیشند بلكه علاوه بر درمان برای به دست آوردن بازار و خریداران بیشتر با هم رقابت هم میكنند. به عبارت دیگر گاه ممكن است یك شركت برای خارج كردن رقیب خود از میدان عرضه خبرهایی منتشر كند كه در میان مخاطبان ایجاد نگرانی كند، به ویژه آنكه موضوع در دارو به سلامت انسان بسته است این رقابتها وجود عجیب و غریبی مییابند.
بیشتر بخوانید: خرید واکسن کرونا از روسیه چه ابهاماتی دارد؟
بحث درباره كارآزماییهای بالینی واكسنهایی كه تاكنون ساخته شده حواشی قابل تاملی در اذهان ایجاد كرده بود. در این میان باز هم كسی به موضوع «تنوع ژنتیكی» و نیاز به كارآزمایی بالینی با رعایت این مولفه توجه نكرد. این حرف به این معناست كه یك واكسن ممكن است روی جمعیتی آزمایش شود ولی برای طی مراحل بالاتر باید روی افراد بیشتری با رعایت تنوع ژنتیك آزمایش شود.
ایرنا پیشتر گزارش داده بود براساس اطلاعات منتشره در سایت اینترنتی واكسن اسپوتنیك. وی، كشورهای ایران، روسیه، بلاروس، آرژانتین، تونس، بولیوی، صربستان، الجزایر، فلسطین، ونزوئلا، پاراگوئه، تركمنستان، قزاقستان، مجارستان، گینه و امارات این واكسن را ثبت كردهاند.
حالا پولیتیكو خبر داده است كه در كارآزمایی بالینی واكسن روسی افراد بالای 60 سال نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتیجه این كارآزمایی بر این گروه سنتی 91.8 درصد موثر بوده است. این آزمایش با حضور ۲ هزار و ۱۴۴ داوطلب بالای ۶۰ سال همراه بود. نتیجه این آزمایش بر این گروه سنی ۹۱.۸درصد موفقیتآمیز بود. این گزارش همچنین به دادههای به دست آمده از مطالعه فاز 3 انسانی كارآزمایی بالینی واكسن كه در آن 20 هزار داوطلب شركت كردهاند، اشاره و تصریح كرده است: 21 روز پس از تزریق نخستین دوز 16 مورد از علایم كووید19 در گروه واكسن اصلی مشاهده شد كه در مقابل در گروهی كه دارونما را دریافت كرده بودند 62 مورد علایم كووید19 به ثبت رسید. همچنین 21 روز پس از اولین دوز، هیچ موردی از عفونت ویروس كرونا در بدن واكسینه شده «متوسط یا شدید» مشاهده نشد. این دومین مقاله منتشر شده در مجله معتبر پزشكی «لنسِت» درخصوص واكسن كرونا با عنوان تجاری اسپوتنیك. وی (Sputnik V) است كه از ماه سپتامبر سال ۲۰۲۰ تاكنون منتشر شده است. این مقاله به سومین مرحله از آزمایشات بالینی واكسن پرداخته است.
بیشتر بخوانید: چگونه حداقل تا دو سال دیگر باید با کرونا زندگی کنیم؟ + فیلم
براساس آنچه در نشریه «لنست» منتشر شده ایمونولوژیستهای روسی به ماهها تحقیق و 19هزار و 866 داوطلب برای تكمیل آزمایشات بالینی فاز سوم نیاز داشتند تا كارایی ۹۱.۶ درصد تایید شود. ایمنیزایی از تزریقات این واكسن نشان از آن دارد كه از 14 هزار و 964 داوطلب كه واكسن واقعی اسپوتنیك. وی تزریق كردند، ۱.۳ تا ۱.۵ برابر آنتیبادی بیشتر در مقابل ویروس كرونا در بدنشان شكل گرفت نسبت به كسانی كه بیماری كووید۱۹شان بهبود یافته است. در طول تحقیقات 4هزار و 901 شركتكننده همانطور كه طبق قوانین آزمایشات بالینی در مقیاس بزرگ معمول است «دارونما» گرفتند.
درخصوص امنیت، كمیته مستقل نظارت بر اطلاعات تایید كرد كه ۹۴درصد از كل عوارض جانبی خفیف بوده است. هیچ عارضه جانبی جدی یا آلرژی مرتبط با واكسن مشاهده نشده و اكثر موارد عوارض جزیی به شكل آنفلوآنزا یا سردرد بوده است. بنیاد سرمایهگذاری مستقیم روسیه، بنیاد سرمایهداری مستقل این كشور بوده و برای سرمایهگذاریهای مشترك در سهام در وهله اول در روسیه و همچنین سرمایهگذاران استراتژیك و مالی بینالمللی تاسیس شده است و تولید و توزیع بینالمللی اسپوتنیك. وی را برعهده دارد.
«اطلاعات منتشر شده در Lancet نشان میدهد كه اسپوتنیك.وی نه تنها اولین واكسن ثبت شده در جهان بلكه یكی از بهترینهاست. اسپوتنیك. وی یكی از سه واكسن در جهان با كارایی بیش از ۹۰درصد است و از نظر امنیت، ساده بودن در حمل و نقل به خاطر نیاز به نگهداری از ۲ تا ۸ درجه مثبت و قیمت مناسبتر برتری دارد. اسپوتنیك.وی واكسنی برای كل بشریت است.»
بیشتر بخوانید: بازار سیاه واکسن کرونا در ایران
در كل جهان فقط ۴ تولیدكننده واكسن وجود دارد كه مانند گامالیا نتایج آزمایشات بالینی فاز سوم خود را در مجلات پزشكی معتبر منتشر كردهاند. اسپوتنیك. وی یكی از سه واكسن در جهان با كارایی ثابت شده بیش از ۹0درصد است. سایر واكسنها شاخصهای كارایی پایینتری دارند مانند ۶۲.۱درصد برای AstraZeneca، 50درصد برایSinovac و ۷۹.۳درصد برایSinopharm. در هر صورت واكسن اسپوتنیك. وی با كارایی بیش از ۹۰درصد، حمل و نقل آسانتر، قیمت پایینتر و واكنش ایمنی طولانیتر كه از به اصطلاح «واكسیناسیون تقویتكننده ناهمگن» به دست میآید، با استفاده از دو ناقل مختلف در دو واكسیناسیون جداگانه برتری خود را نشان میدهد.
بنیاد سرمایهگذاری مستقیم روسیه بارها اعلام كرده است كه اسپوتنیك. وی آماده كمك به بالا بردن كارایی سایر واكسنهایی است كه تاثیر كمتر از ۹۰درصد دارند. این بنیاد با AstraZeneca همكاری میكند تا كارایی واكسن را با افزودن اسپوتنیك.وی از ۶۲.۱درصد به سطح بسیار بالاتری برساند. همچنین به دلیل انتقاداتی كه طی چند ماه گذشته علیه دادههای موثق ایراد شده، بسیاری از محققان و دانشمندان غرب نیز از این مقاله استقبال كردند.
به عقیده دكتر یان جونز از دانشگاه «ریدینگ» و دكتر پالی روی از مدرسه عالی «بهداشت و طب گرمسیری» (Hygiene & Tropical Medicine) لندن كه درگیر بررسی مقاله منتشره در «لنست» نبودند، اظهار داشتند: «توسعه واكسن «اسپوتنیك. وی» به دلایل نامشخص و عدم شفافیت مورد انتقاد قرار گرفته است، اما نتایج منتشر شده آشكارا و مشخص است و اصول علمی واكسیناسیون گویای آن است كه روش دیگری غیر از واكسن، هماكنون نمیتواند وارد میدان عمل برای كاهش بروز كووید19 شود.»
بیشتر بخوانید: امروز تهیه و خرید واکسن، نیازی حیاتی و ضروریست
چزركینسكی مدیر تحقیقات موسسه ملی بهداشت و تحقیقات فرانسه «سیسیل» معتقد است كه واكسن «اسپوتنیك .وی» از نظر لجستیكی و فرمول آن از برتری معینی برخوردار است: «نتایج میان دورهای فاز سوم كارآزمایی بالینی واكسن «اسپوتنیك. وی كووید»، ادنوویروس وكتور قابل توجه است. این واكسن بسیار موثر، كارآمد و ایمنیزا برای گروههای سنی مختلف است. این یك خبر خوب است، زیرا این واكسن فرمولاسیون دوگانه، برای تولید راحت است و گسترش آن به دلیل كمبود جهانی واكسن و مسائل لجستیكی از لحاظ دمای مناسب برای نگهداری واكسن در زمان حمل و نقل كه برای استفاده اضطراری در نظر گرفته میشود، آسانتر است.»
در آرژانتین كه تاكنون واكسن روسی را دریافت كرده و كمپین موفق واكسیناسیون در آنجا راهاندازی شده است، متخصصان بخش تندرستی كارآمدی و كیفیت این واكسن را مورد تمجید قرار دادهاند: «مقاله منتشره در « لنست» تاكیدی بر نتایج موفق این واكسن است و اطلاعات مكملی درباره كیفیت و ایمنی این واكسن در گروههای سنی مختلف را ارایه میدهد.» براساس گزارشی كه خبرگزاری «اسپوتنیك» منتشر كرده عمر سوئد (Omar Sued)، رییس جامعه متخصصان عفونی در آرژانتین معتقد است: «از نظر سلامتی جامعه، كارایی واكسن بسیار بالا بود. ایمنی آن بسیار خوب بود. انتشار این خبر برای توصیف مقیاس و عرضه گسترده واكسن در جهان ضروری است.»
دیوید لیورمور، پروفسور دانشكده پزشكی میكروبیولوژی از دانشگاه «ایست انگلیا» (East Anglia) بریتانیا در این باره گفت: «هماكنون، دنیا نیاز به تمام واكسنهای خوبی دارد كه میتواند به آنها دسترسی پیدا كند. اینها نتایج قابل توجهی هستند: واكسن «اسپوتنیك. وی» اولین واكسن ادنوویروس وكتور با 90درصد كارایی با 2 mRNA واكسن است.» در این میان، تعداد افرادی كه با واكسن «اسپوتنیك. وی» واكسینه میشوند رو به افزایش است.
بیشتر بخوانید: واکسنهای کرونای وارداتی ایران از کجا خواهد آمد؟ + فیلم
هیلدگوند ارتل (Hildegund C.J. Ertl) دانشمند امریكایی از موسسه «ویستار» از مركز واكسن و ایمونوتراپی ابراز داشت كه واكسن «اسپوتنیك.وی» در پیشگیری از بیماری جدی یا مرگ، صددرصد كارآمد است كه نهایتا پارامتر مهمی است. ما همه میتوانیم تا وقتی بیرون از بیمارستان یا گورستان قرار داشته باشیم از زكام به دور بمانیم. «حتی بعد از تزریق یك دوز آن، ایمنی «اسپوتنیك. وی» در مقابل بیماری 87.6درصد است كه موثرتر و كارآمدتر از AZ یا J&Jمیباشد.
واكسن «اسپوتنیك. وی» را برخلاف واكسنهای فایزر و مدرنا میتوان در یخچال نگهداری كرد كه از اهمیت بالایی برای مقابله با پاندمی جهانی كووید19 برخوردار است. واكسن «اسپوتنیك. وی» در ماه مه سال 2020 توسط مركز ملی تحقیقات علمی ویروسشناسی «گامالیا» در روسیه ساخته شد. این واكسن با استفاده از ادنوویروس انسانی ساخته شده و یكی از ارزانترین واكسنهای جهان است. هر دوز آن 10 دلار قیمت دارد. تا پایان سال گذشته، این واكسن برای واكسیناسیون عمومی در روسیه مورد تایید قرار گرفت كه واكسیناسیون شهروندان روسیه در دسامبر سال 2020 آغاز شد كه برای شهروندان روسیه كاملا رایگان است.
مطابق با اطلاعات بنیاد سرمایهگذاریهای مستقل روسیه، واكسن «اسپوتنیك. وی» در 16 كشور جهان به ثبت رسیده است. انتظار میرود كه طی چند روز آینده، شهروندان بولیوی، قزاقستان، تركمنستان، فلسطین، امارات متحده عربی، پاراگوئه، مجارستان، ارمنستان، الجزیره، بوسنی و جمهوری صربستان، ونزوئلا و ایران با واكسن «اسپوتنیك.وی» روسیه واكسینه شوند. بیش از 50 كشور درخواست دریافت 1.2 بیلیون دوز واكسن «اسپوتنیك. وی» را برای شركای بنیاد سرمایهگذاریهای مستقیم روسیه در هند، برزیل، چین و كرهجنوبی ارسال كردهاند و دیگر كشورها در حال تولید این واكسن برای بازار جهانی هستند.
منبع: اعتماد