دنیای قلم- جعفر بای - جامعه شناس: براساس تعاریف یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد) از سواد توانایی ایحاد رابطه مفید و موثر با دیگران که بتوانند زمینه خوشی و شادمانی و برآورده شدن نیازهای روحی و روانی آدمی را تامین کنند، به سواد عاطفی اطلاق میشود. از آنجایی که انسان یک موجود مدنی بالطبع است و چارهای جز زندگی در جمع را ندارد و حیات او به زندگی اجتماعی وابسته است و آدمی در زندگی جمعی در کنار یکدیگر تندرستی و سلامتی خویش را تضمین میکند.
بیشتر بخوانید: یونیسف برای تغذیه کودکان در دوران کرونا چه پیشنهادی دارد؟
فرهنگ فرد مداری حاکم بر جهان وضعیتی را فراهم ساخته که زندگی در تنهایی، خلوت و انزوا بهصورت فردی نهتنها میسر و ممکن نیست بلکه منجر به بروز انواع بیماریهای عاطفی، روحی و روانی و افسردگی میشود. استرس و بیقراری، اضطراب و نگرانی، یاس و ناامیدی و... همه و همه نتیجه زندگی فردمدارانه است. آدمی با انرژی عاطفی ناشی از کنار یکدیگر بودن به نشاط و شادی دست مییابد و سلامت خویش را با تولید فضای مملو از مهربانی تضمین میکند.
اتمسفر عاطفی در جوی که آدمی حضور مییابد، میبایست کانون مهر و محبت و منشاء نشاط و شادی باشد و این نیازمند مهارت و تواناییهای ویژهای است که هر فردی نمیتواند به محض قرار گرفتن در جمع به چنین انرژی دست یابد و آن را به اطرافیان هدیه کند. مهارت ایجاد ارتباط مفید و موثر با دیگران مستلزم داشتن سواد عاطفی است تا بتواند جو مثبتی را برای خوب کردن حال همه کسامی که با او در ارتباط هستند، فراهم کند.
تولید خوشی و شادمانی در دیگران به سواد عاطفی نیاز دارد و همه نمیتوانند به محض حضور در جمعی جو شادمانی و نشاط در محیط ایجاد کنند، چون اولا این کار نیاز به مهارت ارتباط موثر دارد و ثانیا فرد با مدیریت هیجانات و سواد اجتماعی بتواند کانون مهر و محبت در خود و دیگران باشد.
بیشتر بخوانید: کودکانی که در دهه ۹۰ به صورت مبهم و معمایی ناپدید شدند
سواد عاطفی از مهمترین سوادهایی است که همه مردم باید در کسب آن کوشا باشند، درحالیکه نهادهای تربیتی و نظام آموزشی کمتر به ارائه و تقویت آن در مخاطبان خویش که همان دانشآموزان است، توجه دارد. در این بین یکی از وظایف خطیر خانواده و نهادهای تربیتی و آموزشی ارائه آموزشهای ارتباطی و تقویت مهارت تعامل و اثر بخشی با اطرافیان است که میبایست با تمرین و ممارست کامل، خروجی آن به انسانهای موفق در ارتباط اجتماعی ختم شود.
سواد اجتماعی، زیربنای سواد عاطفی محسوب میشود و انسان با دارا بودن سواد اجتماعی میتواند در ارتباط بین فردی و با دیگران همه نیازهای مرتبط با دیگر را رفع نماید و پس از نجات تنهایی به فردی شاد و پرنشاط و خوشحال که به زیباترین شکل میتواند تعاملات با دیگران را انجام دهد و به برکت همین ارتباطات همگانی بهراحتی شادی بخش محافل عمومی است. بیشک این چنین افرادی در تولید انرژی عاطفی و فضایی لبریز از شادی آفرین، دل انگیز و نشاط آور موفق خواهند بود، اما مشکلات جدی نظامهای آموزشی و نهادهای تربیتی در ارائه سرفصلهای سواد اجتماعی و ارتقاء مهارت تعاملات اثر بخش با دیگران در نوباوگان کشور است.
کرونا که روش آموزش مجازی را حاکم ساخته، بیتوجهی به این مساله مهم بر مشکلات افزوده و شایسته است که با رعایت پروتکلهای بهداشتی تامین این مساله جدی گرفته شود و نسبت به تقویت سواد اجتماعی و به دنباله آن، ارتقای سواد عاطفی در فرزندانمان را جدی بگیریم تا آنان افرادی شاد و تندرست و اجتماعی بار بیایند و به عناصر منزوی و گوشهگیر و درونگرا تبدیل نشوند.